Tổng hợp các bệnh thường gặp trên tôm thẻ chân trắng

Tôm thẻ chân trắng mang giá trị kinh tế cao là một trong những loài thuỷ sản được nuôi phổ biến ở các tỉnh Miền Tây. Tôm thẻ chân trắng được nuôi nhiều với thời gian thu hoạch nhanh (< 90 ngày), tỷ lệ đạt tiêu chuẩn cao, chi phí sản xuất tương đối thấp so với các loài thuỷ sản khác như: tôm hùm, tô sú hoặc cá mú, cá tầm, cá hồi,...

Tuy nhiên, để người nuôi đạt được những mùa vụ "thắng lợi - như ý" thì kỹ thuật và kinh nghiệm là vô cùng quan trọng. Khi nuôi phải tuân thủ các phương pháp nuôi trồng thủy sản an toàn - bền vững, tiêu chuẩn hóa bằng cách áp dụng những sản phẩm Chế phẩm sinh học thay thế những loại thuốc kháng sinh, đặc trị, hoá chất trôi nổi chưa được kiểm chứng gây nguy hại cho cả ao, tồn dư chất cấm sau thu hoạch và ảnh hưởng uy tín cả vùng nuôi.

Trong 20 năm trở lại đây, dịch bệnh bùng phát đối với Tôm thẻ chân trắng đã khiến sản lượng tôm sụt giảm nghiêm trọng, dẫn tới giá thành thấp, chi phí thức ăn và thuốc cho tôm lại tăng cao gây ra nhiều áp lực và thách thức bà con nông dân và cả những kỹ sư ngành thuỷ sản.

Trong đó:

• MG (Midgut): Ruột
• HP (Hepatopancreas): Hệ gan tụy
• ST (Stomach): Dạ dày

Tìm hiểu 8 bệnh trên tôm mắc phải trong quá trình nuôi

Những bệnh lý mà tôm thẻ chân trắng dễ mắc phải trong suốt quá trình nuôi do vi khuẩn, động vật nguyên sinh và virus gây ra. Sự tăng trưởng của chúng thường được kích hoạt bởi các yếu tố dinh dưỡng hoặc môi trường ao nuôi kém, việc cung cấp thức ăn cho tôm đồng thời bổ sung thức ăn cho các sinh vật khác trong nước. Do đó, điều kiện ao nuôi luôn tồn tại mối nguy hại cho tôm. Tôm thiếu dinh dưỡng do các loài cá tạp hoạt động năng nổ hơn khiến môi trường sống của tôm giảm gây ra hiện tượng tăng nhiệt độ trong ao tạo điều kiện mầm bệnh phát triển, gây căng thẳng (stress) ở tôm.

1. Bệnh hoại tử gan tụy trên tôm

Đây còn gọi là hội chứng tôm chết sớm (EMS) liên quan đến việc quản lý môi trường nước trong ao nuôi, trong đó nhóm Vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus là nguyên nhân chính gây bệnh nên, chúng có khả năng ký sinh trong đường ruột và tiết ra độc tố khiến gan tôm sưng hoặc teo lại, gây chết hàng loạt từ 90 – 100% ao nuôi nên rất nguy hiểm.

Giai đoạn 1 (Tôm chết dưới 30 ngày tuổi): tôm giống kém chất lượng, nguồn gốc tôm bố mẹ không rõ ràng hoặc đã bị nhiễm bệnh. Nguyên nhân kế tiếp là ở chất lượng ao và nước ao lắng, việc cải tạo ao không tốt, lây nhiễm từ vật chủ trung gian còn lơ lửng trong nước do lắng chưa đúng hoặc chưa đủ.

Sản phẩm Cải tạo ao An Toàn 

Sản phẩm Xử lý nước Hiệu Quả

Giai đoạn 2 (Tôm chết ở giai đoạn 31-60 ngày tuổi): tôm chết do nhiễm bệnh thì nguyên nhân nằm ở quản lý ao nuôi kém, dư thừa thức ăn, nhiều chất thải hữu cơ không xử lý, không nhận dạng được bệnh cụ thể dẫn đến dùng thuốc không đúng gây hại cả ao...Dẫn đến mật độ vi khuẩn vi khuẩn Vibrio tăng cao.

Do đó ORAIN luôn liên tục chăm sóc và nhắc khách hàng thường xuyên kiểm tra tình trạng sức khoẻ tôm bằng cách thăm nhá, chày tôm,... và kiểm tra chất lượng nước ao nuôi, mật độ vi khuẩn Vibrio định kỳ bằng đĩa Chrom Agar. Mức độ bắt mồi của tôm nếu giảm ăn từ 10% - 16% kèm theo biểu hiện đường ruột ít thức ăn, sưng gan, vàng gan thì nên tiến hành kiểm tra mật độ vi khuẩn Vibrio trong nước, nếu tăng cao (>5x10² CFU/mL) thì áp dụng Chế phẩm sinh học uy tín có nghiên cứu và chứng nhận để xử lý.

2. Bệnh đốm trắng trên tôm WSSV

Khi tôm bị bệnh đốm trắng, quan sát chúng ta thấy tôm giảm ăn đột ngột (đối với tôm thẻ chân trắng hay ăn nhiều hơn trước khi giảm ăn). Tôm lờ đờ, tấp vào bờ và chết, cơ thịt hơi đục. Đốm trắng xuất hiện ở giáp đầu ngực, đốt bụng cuối trước và lan khắp cơ thể. Đốm trắng nằm trong vỏ kitin. Bệnh thường xuất hiện lúc trời lạnh.

• Tuy nhiên có thể do môi trường nước ao có nồng độ Ca2+ và Mg2+ cao, khi tôm hấp thu quá nhiều vẫn xuất hiện nhiều đốm trắng trên vỏ, đầu ngực hoặc phần vỏ ở sống lưng nhưng vẫn khoẻ mạnh, sinh trưởng hơi chậm.
• Nếu do virus White Spot Syndrome Virus (WSSV) thì đốm trắng xuất hiện khá nhiều bên trong vỏ
• Do vi khuẩn Bacterial White Spot Syndrome – BWSS tôm nhiễm bệnh vẫn hoạt động, ăn mồi và lột vỏ, đôi khi các đốm trắng mất đi sau khi tôm lột. Khi nhiễm nặng, tôm lột vỏ chậm lại, chậm lớn và chết rải rác nhưng chết hàng loạt. Các đốm trắng hình tròn, nhỏ, mờ đục nhìn thấy trên vỏ khắp cơ thể tôm.

Nên trước khi tiến hành xử lý - trị bệnh, người nuôi nên nghiên cứu quan sát và kiểm tra thật kỹ trách nóng vội gây ra những hậu quả ảnh hưởng đến cả ao.

Người nuôi cần phải tăng cường các biện pháp phòng bệnh sau:

- Thả tôm giống sạch bệnh (có chứng nhận kiểm dịch của công ty, cơ quan địa phương).

- Hạn chế cấp nước trực tiếp vào ao nuôi, nên cấp qua ao lắng đã xử lý và nâng mực nước trong ao nuôi đạt 1,0 – 1,2m.

- Kiểm tra màu sắc vỏ tôm, khả năng bắt mồi để kịp thời phát hiện và xử lý.

- Bổ sung vitamin C vào ao hoặc thức ăn cho tôm nhằm tăng đề kháng.

ORAIN gợi ý một số Chế phẩm sinh học an toàn hiệu quả:

ORAIN VITA tăng đề kháng, bổ sung vitamin C

Xử lý nước ao lắng, tiêu diệt sinh vật gây hại

3. Hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan lập biểu mô

IHHNV là tên viết tắt của Infection with infectious Hypodermal and Haematopoietic Necrosis Virus gây ra. Đây là dạng bênh lây lan và truyền nhiễm nên rất nguy hiểm trong quá trình nuôi tôm.

Tôm bị nhiễm IHHNV, vùng cơ sẽ bị tổn thương nghiêm trọng và hoại tử rộng (chủ yếu ở vùng cơ bụng và cơ đuôi có màu trắng đục), gây biến dạng lớp vỏ kitin của chủy, râu, vùng đốt ngực và vùng bụng ở tôm thẻ chân trắng (P. vannamei) và được gọi là hội chứng biến dạng (Runt-deformity Syndrome, RDS), làm tôm chậm lớn, có kích thước nhỏ ảnh hưởng đến năng suất nuôi cả ao.

Bệnh IHHNV do virus gây ra nên hướng điều trị rất khó và hiện nay chưa có thuốc đặc trị. Các giải pháp ưu tiên hàng đầu là để ngăn ngừa và tầm soát để phát hiện bệnh sớm nhất để bảo vệ ao. ORAIN CHEM gợi ý bà con một số vấn đề cần quan tâm để phòng chống bệnh IHHNV trên tôm thẻ chân trắng như sau:

• Chọn nguồn giống tốt có giấy chứng nhận, cần phải mua tôm từ trại giống có uy tín đã được cơ quan chức năng chứng nhận đạt điều kiện vệ sinh thú y, đảm bảo điều kiện cơ sở sản xuất giống thủy sản
• Cải tạo ao nuôi đúng quy trình kỹ thuật, xử lý cắt tảo vi sinh từ ao lắng đúng kỹ thuật
• Áp dụng các biện pháp nuôi tôm an toàn sinh học.
• Trong quá trình nuôi, cần theo dõi chặt chẽ diễn biến nước, mức độ tảo trong ao và xu hướng vận động của tôm.

Một số Chế phẩm sinh học an toàn hiệu quả như: môi trường ao nuôi CLEAN POND hoặc SLIME FREE nhằm đảm bảo các yếu tố thủy lý hóa, ổn định tảo, diệt vi sinh vật gây hại, hạn chế nhớt bạt nằm ở  dưới đáy ao,.. tối ưu cho sự phát triển của tôm. Ngoài ra sau khi kết thúc mùa vụ cần phải cải tạo đầm ao đúng cách nhằm tiêu diệt các mầm bệnh, sử dụng Chlorine Aquafit - Calcium Hypochloride 70%, Ca(OCl)₂ , Tricholoroiso Cyanuric Acid - TCCA 90% Powder, ORAIN BKC 80% - Benzalkonium Chloride, Thuốc tím KMnO4 - Kali pemanganat - Potassium permanganate...

4. Bệnh đuôi đỏ - virus Taura

Virus gây hội chứng Taura là loại virus Picornavirus ký sinh tế bào biểu mô và dưới biểu mô đuôi thường gặp ở tôm thẻ chân trắng, ở giai đoạn nuôi từ 14 - 45 ngày tuổi, cỡ 0,05-7,0g. Bệnh cũng có thể nhiễm trên tôm thương phẩm nên rất nguy hiểm, thời gian ủ bệnh cao, lan truyền rất nhanh, có thể gây chết từ 40- 95% ở tôm nuôi từ post, tôm giống, tôm giống lớn.

5. Bệnh phân trắng

...

6. Bệnh đầu vàng

...

7. Trắng đuôi đục cơ

...

8. Hoại tử gan tuỵ đớm đen

...